10 نوآر برگزیده تاریخ سینما

قبلا فهرستی از ده فیلم برتر ژانر وحشت به انتخاب بهزاد طالبی را در شبگار خواندید، حالا نوبت ژانر نوآر است، شما هم به ژانر نوآر علاقمند هستید؟!

این بار لیست ده فیلم برتر در ژانر نوآر (Film-Noir) بهتون معرفی می­‌کنم، شاید در مورد این ژانر کمترین مناقشه بین کارشناسان و منتقدین وجود داشته باشد، چون عناصر این ژانر مشخص هستند، هرچند که هیچ ژانری بدون دعوا بر سر مرزبندی وجود ندارد. ژانر نوآر که اولین فیلم آن در سال 1941 در آمریکا ساخته شد، توسط منتقدین فرانسوی نام‌گذاری شد که معنای آن “فیلم سیاه” است. از عناصر معمول در نوآر می‌­توان از فیلم‌برداری در فضاهای تاریک با سایه­‌های سیاه، قهرمان تکرو و سرسخت (Tough Guy)، زن مرگبار (Femme Fatal)، قتل و داستان پیچیده اسم برد. هرچند که در سال‌های بعد با ساخته شدن فیلم­‌های نئونوآر عناصر نوآر هم کم و زیاد شدند.

این هم ده نوآر برتر تاریخ سینما از نگاه من (و این‌بار به پیشنهاد یکی از دوستان از آخر به اول):

10) لارا  (Laura)، کارگردان: اتو پره­ مینجر، 1944

بازیگران: جین ترینی، دانا اندروز

خلاصه داستان: کارآگاهی (دانا اندروز) در جریان تحقیق در مورد قتل زنی (جین ترینی)، عاشق مقتول می­‌شود.

توضیح: داستانی فوق­‌العاده عجیب با پایانی عجیب­‌تر.

9) نشانی از شر (Touch Of Evil)، کارگردان: ارسون ولز، 1958

بازیگران: چارلتون هستون، ارسون ولز، جنت لی

خلاصه داستان: کارآگاهی مکزیکی و همسرش برای گذراندن ماه عسل روز بعد از ازدواج، وارد خاک آمریکا می‌شوند، اما ناخواسته وارد بازی دسته گانگسترهای محلی و پلیس‌­های فاسد می‌­شوند.

توضیح: آخرین فیلم آمریکایی ارسون ولز نابغه سینما. بعد از ساخت این فیلم ولز دیگر نتوانست با شرکت‌های فیلمسازی آمریکایی به توافق برسد و چند فیلم بعدی‌اش را در اروپا ساخت..

8) گذرگاه میلر  (Miller’s Crossing)، کارگردان: برادران کوئن، 1990

بازیگران: گابریل بایرن، آلبرت فینی، مارسیا گی هاردن

خلاصه داستان: مشاور یکی از روسای گانگسترهای محلی در زمان منع مصرف مشروبات الکلی در آمریکا، سعی می­‌کند در میان جنگ میان گانگسترها از خودش و زن مورد علاقه‌اش محافظت کند.

توضیح: یکی از معدود فیلم‌های جدی برادران کوئن، برداشت آزادی از کتاب “خرمن سرخ” نوشته داشیل همت، بدون ذکر در تیتراژ.

7) بانویی از شانگهای  (The Lady Fram Shanghai)، کارگردان: ارسون ولز، 1947

بازیگران: ارسون ولز، ریتا هیورث

خلاصه داستان: ملوانی (ارسون ولز) به استخدام وکیلی ثروتمند درمی‌آید و مورد توجه همسرش (ریتا هیورث) قرار می­‌گیرد. شریک وکیل به او پیشنهاد می‌­کند که در یک ماجرای ساختگی او را به قتل برساند، اما هیچ چیز به آن صورتی که باید پیش نمی‌رود.

توضیح: توضیحات بیشتر در مورد این فیلم را در این‌جا بخوانید.

6) غرامت مضاعف (Double Indemnity)، کارگردان: بیلی وایلدر، 1944

بازیگران: فرد مک مورای، باربارا استانویک، ادوارد جی رابینسون

خلاصه داستان: زنی با مامور بیمه هم‌دست می‌­شود تا همسرش را بکشد در حالی‌که او قرداد بیمه‌ی عمری با غرامت مضاعف را امضا کرده است.

توضیح: غرامت مضاعف وقتی به خانواده پرداخت می‌شود که شخص در شرایط ویژه­‌ای بمیرد مثل افتادن از قطار. بیلی وایلدر به کمک ریموند چندلر یکی از بهترین فیلمنامه­‌های تاریخ سینما را می‌­نویسند.

5) محله چینی‌ها (Chinatown)، کارگردان: رومن پولانسکی، 1974

بازیگران: جک نیکلسون، فی داناوی، جان هیوستون

خلاصه داستان: زنی از کارآگاه خصوصی گیتز (جک نیکلسون) می‌خواد که همسرش را تعقیب کند. گیتز از مرد در کنار دختری عکس می‌­گیرد. با مراجعه همسر واقعی (فی داناوی) مرد و دختر شهردار به دفتر کارآگاهی، گیتز متوجه می­‌شود که زن سفارش دهنده همسر مرد نبوده و دختر جوان، دخترش است. با پیدا شدن جسد مرد داستان پیچیده می­‌شود.

توضیح: داستان به قدری پیچیده و عجیب است که شاید شما هم مثل گیتز بی­خیال داستان بشید، چون این‌جا محله چینیاست.

4) سامورایی (Le Samurai)، کارگردان: ژان پیر ملویل، 1967

بازیگران: الن دلون

خلاصه داستان: آدمکشی برای کشتن صاحب یک کلوپ استخدام می­‌شود. پس از انجام قتل، کمیسر پلیس به شدت به دنبال پیدا کردن قاتل است، در حالی‌که سفارش دهندگان به قول خود عمل نمی‌­کنند.

توضیح: خونسردترین قاتل تاریخ سینما، شاخص‌­ترین نوآر فرانسوی، از پرچم‌داران ژانر نئونوآر.

3) سانست بلوار (Sunset Boulevard)، کارگردان: بیلی وایلدر، 1950

بازیگران: ویلیام هولدن، گلوریا سوآنسون، اریک فون اشتروهایم

خلاصه داستان: فیلمنامه‌نویسی جوان (ویلیام هولدن) برای رسیدن به مراحل بالاتر با هنرپیشه‌­ای پا به سن گذاشته (گلوریا سوآنسون) از دوران سینمای صامت، طرح دوستی می­‌ریزد.

توضیح: بیلی وایلدر نابغه به هر ژانری دست می­‌زد، تبدیل به طلا می‌شد.

2) شاهین مالت  (The Maltese Falcon)، کارگردان: جان هیوستون، 1941

بازیگران: همفری بوگارت، مری آستور، پیتر لوره

خلاصه داستان: زنی (مری آستور) شریک کارآگاه سام اسپید (همفری بوگارت) را برای محافظت استخدام می‌­کند، اما او به طور مرموزی کشته می­‌شود. زن به سراغ سام می‌­آید و او وارد ماجرای درگیری چندین گروه برای دستیابی به مجسمه شاهین مالت می­‌شود.

توضیح: اقتباس از داستان “شاهین مالت” داشیل همت. به گفته منتقدان اولین نوآر تاریخ سینما.

1) خواب بزرگ  (The Big Sleep)، کارگردان: هاوارد هاکس، 1946

بازیگران: همفری بوگارت، لورن باکال

خلاصه داستان: پیرمرد پولداری به کارآگاه خصوصی فیلیپ مارلو (همفری بوگارت) ماموریت می­‌دهد که در مورد مردی تحقیق کند که در مورد دختر کوچکش از او اخاذی کرده است. مارلو هرچه پیش می‌رود با اجساد بیشتری مواجه می­‌شود و وارد رابطه عجیبی با خواهر بزرگتر (لورن باکال) می‌­شود.

توضیح: اقتباس از رمان “خواب بزرگ” ریموند چندلر با داستانی پیچیده و جالب، نویسنده فیلمنامه ویلیام فالکنر.

ژانر نوآر، به عنوان ژانری شخصی در سینما شناخته می­‌شود، باید طرفدار آن باشید تا بتوانید از فیلم‌­های آن لذت ببرید. نسبت به بقیه ژانرهای سینما، تعداد اندکی فیلم نوآر در تاریخ سینما ساخته شده‌اند، اما تعداد زیادی از آن‌ها در بین شاهکارهای تاریخ سینما دسته‌بندی شده‌­اند. فیلم نوآر بسیار نزدیک به ژانر پلیسی است و تشخیص آن از هم ممکن است در مواردی سخت باشد، اما وقتی ما می­‌گم قهرمانان در تاریخ سینما هستند.

شما کدام نوآرها رو بیشتر از بقیه دوست دارید؟