در نوامبر 2011 عکس”راین 2″به قیمت چهار میلیون و سیصد هزار دلار در حراج کریستی به فروش رفت و رکورد گرانقیمتترین عکس فروخته شده در تاریخ را شکست.
این عکس را آندریاس گورسکی(متولد 1955 م.) عکاس معماری و منظرهی آلمانی تبار، در سال 1999 گرفته است. به گفتهی خود عکاس، یک نمای خاص از رودخانهی راین توجهش را جلب کرده بوده؛ اما به دلیل ساختمانهای اطراف عکس رضایت بخشی از آب در نمیآمد. بعد از یکسال و نیم که این فکر را در سر داشت تصمیم گرفت عناصر آزار دهنده را بعد از گرفتن عکس حذف کند. بنابراین نمایی که در این عکس میبینید به کمک فتوشاپ به دست آمده است.
احتمالا برای شما هم این سوال مطرح شده است که آیا این عکس در حدی جذاب هست که بخواهد گرانترین عکس تاریخ عکاسی شود؟ در جواب باید گفت پرستیژ عکاس و ارزش عکسهای قبلی او طبعا در این قیمتگذاری بیتاثیر نبوده؛ آندریاس گورسکی از بهترین عکاسان در حال حاضر دنیاست و این نسخهی عکس هم با عرض 3 متر بزرگترین و اولین نسخه از 6 نسخهی موجود آن است. اما در کل ارزش هر عکس به اندازهای است که برای آن پول پرداخت شود. بنابراین برای خریدار ارزشش را داشته، اما برای من و شما… احتمالا نه!
فارغ از مسائل حاشیهای که روی قیمت عکس تاثیر گذاشتهاند؛ منتقدان عکس را حاوی نقاط قوت تکنیکی منحصر به فردی میدانند. چرا که گورسکی توانسته عکسی به ظاهر خستهکننده و غیرجذاب بگیرد؛ اما در بیننده حسهای متفاوتی را ایجاد کند؛ حس تکرار یا احساس وسعت زیاد یا حتی حس خالی بودن و پوچی… .
گورسکی عکس را توسط افق حدودا به دو نیم تقسیم کرده، مخصوصا در حالی که آسمان جذابیت خاصی ندارد. احتمالا هر کس دیگری بود سعی میکرد آسمان را کمتر در عکس بیاورد و از قانون یک سوم استفاده کند. اما همین موضوع یکی از دلایلی است که منتقدان معتقدند باعث خیرهکنندگی عکس شده.
خطوط افقی زیادی که تا قاب عکس ادامه پیدا کردهاند باعث شدهاند حس ادامهدار بودن خطوط تا بینهایت القا شود. در حالیکه این عکس از رودخانه گرفته شده و اصولا در ذهن ما مسیر رود کاملا مستقیم نیست مخصوصا که با خطوط مستقیم هم احاطه شده باشد. بنابراین عکاس میخواهد حس خاصی را منتقل کند. اما چه حسی؟ این بستگی به نظر هر کدام از بینندگان عکس دارد. به نظر یکی از منتقدان، رود توسط خطوط مستقیمی که انسان مدرن ایجاد کرده محدود شده. بنابراین عکس نشاندهندهی ردپای بشر در محدودکردن زندگی و طبیعت این رود است.
رنگهای عکس (احتمالا به وسیله فتوشاپ) کم شدهاند؛ به طوریکه عکس از دو رنگ سبز و خاکستری تشکیل شده و از این لحاظ به عکس سیاه و سفید که تنها دو رنگ سفید و مشکی دارد شبیه است. نحوهی چینش رنگها هم جالب است، چرا که قطع شدن قطعههای رنگی؛ در شرایطی که روند خاصی نداشته باشد در عکاسی معمول نیست.
بنابراین گورسکی تعدادی از قوانین ترکیببندی را در این عکس شکسته است. کاری که شاید خیلی از ما فکر میکنیم باید از آن پرهیز کرد؛ اگرنه عکس زیبا نمیشود. اما این عکس نشان میدهد که قوانین ساخته شدهاند که شکسته شوند. این قوانین به بهبود کیفیت عکس کمک زیادی میکنند اما زمانی که بتوان آنها را فراموش کرد و عکسها را برای هدفهای مختلف به شکلهای متفاوت ترکیببندی کرد؛ میتوان گفت که عکاس به قابلیت خاصی دست پیدا کرده…
این هم یک عکس کمکیفیت از نمای واقعی رودخانهی راین (جهت درک تغییراتی که عکاس ایجاد کرده):