فیلم متهم؛ داستان یک قربانی تجاوز در آمریکا

۵ بهمن ۱۳۹۲ | ۲۰:۴۵
زمان مورد نیاز برای مطالعه: 6 دقیقه

قدر یک چای وقت بگذارید و با بهزاد طالبی همراه شوید که فیلم متهم را با بازی جودی فاستر، معرفی می­‌کند، فیلمی که به مسئله تجاوز در جامعه آمریکا می­‌پردازد.

در سال 1988در هر 6 دقیقه یک تجاوز به عنف در آمریکا گزارش می­‌شود یعنی حدود 88 هزار نفر در سال که این آمار در سال 2005 به 190 هزار در سال افزایش پیدا کرده است. از هر 6 زن آمریکایی یک نفر تجربه‌ی حمله یا تجاوز را دارد. در آمریکا فقط 5 درصد متجاوزین بیشتر از یک روز در زندان می­‌مانند. از هر چهار قربانی تجاوز در آمریکا یکی مورد تجاوز 2 مرد یا بیشتر قرار می‌­گیرد. متاسفانه در ایران به دلیل آن‌چه “تشویش اذهان عمومی” می‌­نامند، آماری در زمینه تجاوز به عنف وجود ندارد، هرچند که اگر هم آماری از تجاوزات گزارش شده وجود داشت، بسیار از آمار اصلی تجاوز در ایران به دور خواهد بود به دلیل آن‌چه در ایران “حفظ آبرو”خوانده می‌شود. این نوشته یک گزارش مستند در مورد تجاوز به عنف نیست، معرفی فیلمی است که انگشت اتهامش را به سوی فرهنگ و مردم کشورش گرفته و آن‌ها را متهم می‌کند با بازی درخشان جودی فاستر (Jodie Fosterفیلم متهم (The Accused, 1988).

سارا توبایاس (Sarah Tobias)، در یک بار عمومی مورد تجاوز سه مرد قرار می‌­گیرد. او به بیمارستان می­‌رود و به پلیس گزارش می­‌دهد. نماینده دادستانی کاترین مورفی (Kathryn Murphy) تعقیب متجاوزین را برعهده می‌گیرد. او سه مرد خاطی را بازداشت می‌­کند، اما قبل از دادگاه با وکلای آن‌ها معامله می­‌کند و جرم را به تجاوز درجه 2 تقلیل می‌­دهد و برایشان از 2 تا 5 سال زندان تقاضا می‌­کند که بعد از 9 ماه مورد بخشش قرار گیرند. سارا به شدت از این حکم ناراحت می‌­شود و کاترین برای جبران آن تصمیم می­‌گیرد مردانی را که متجاوزین را در حین عمل تشویق می‌­کردند به دادگاه بکشاند و این تازه آغاز ماجراست.

جاناتان کاپلان (Janathan Kaplan) کارگردان فیلم متهم چهره­‌ی شاخصی در هالیوود نیست، او با این‌که کارش را در دهه 70 در سینما آغاز کرد، اما در اواسط دهه نود به تلویزیون رفت و تا به حال هم به کارش در تلویزیون ادامه می‌­دهد. شاید فیلم متهم مهم‌­ترین و شاخص‌­ترین کار کاپلان در مدیوم سینما باشد که به لطف موضوع پرسر و صدایش و بازی خیره­‌کننده جودی فاستر به خوبی دیده شد. می­‌توان از کارهای کاپلان به مزرعه عشق (Love Field, 1992)، دختران بد (Bad Girls, 1994) و سریال ER اشاره کرد.

تام توپار (Tom Topor) فیلم­نامه این فیلم را براساس یک داستان واقعی نوشته است که با توجه به سابقه روزنامه­‌نگاری او چیز عجیبی به نظر نمی‌­رسد. داستان به خودی خود بسیار تاثیرگذار است، اما توپار توانسته به خوبی آن را دراماتیزه کند. به‌ طوری‌که ما را به عنوان تماشاگر کاملا با فیلم همراه می­‌کند و نباید از کارگردانی خوب کاپلان گذشت که به خوبی تعلیق را در فیلم حفظ کرده است. با این‌که فیلم یک درام دادگاهی است، اما تا نیمه دوم فیلم ما وارد هیچ جلسه دادگاهی نمی‌­شویم و ماجرای اصلی فیلم را که همان تجاوز است را تا انتهای فیلم از ما مخفی نگاه می‌­دارد تا ما را تشنه­ دیدن آن کند.

اما ستاره‌ی درخشان فیلم و ضربه نهایی آن جودی فاستر است. در بعضی صحنه­‌ها از جمله صحنه­‌ی شهادت در دادگاه، او چنان بازی می‌­کند که من شک می­‌کنم که شاید او هم در زندگی واقعی مورد حمله قرار گرفته است. بازی فاستر در این فیلم آن‌چنان چشم‌گیر بود که اعضای آکادمی نتوانستند آن را ندیده بگیرند. جودی فاستر برای نقش‌آفرینی در فیلم متهم برنده اسکار نقش اول زن شد. او که از هفت سالگی بر صفحه تلویزیون حضور داشت، پرش بزرگش را در 14 سالگی با ایفای نقش در فیلم راننده تاکسی (Taxi Driver, 1976) انجام داد که همان سال نامزد اسکار شد و اسکار دیگری را برای ایفای نقش کلاریس استارلینگ به همراه  آنتونی هاپکینز (Anthony Hopkins) در فیلم سکوت بره­‌ها (The Silence of The Lambs, 1994) کسب کرد.

داستان تجاوز به عنف در تمامی جهان یکی داستان است پر آب چشم، شاید یکی از ترسناک­‌ترین حقایق در مورد این جنایت این باشد که تعداد زیادی از زنانی که مورد حمله قرار می‌­گیرند هیچ‌گاه شکایت نمی­‌کنند (که این مشکل به دلایل فرهنگی در ایران چندین برابر کشورهای دیگر است). به نظر می‌­رسد که فیلم متهم ساخته شده تا این ترس را از بین ببرد. سارا توبایاس مورد تجاوز قرار می­‌گیرد، اما هیچ‌گاه پا پس نمی­‌کشد و تا آخرین لحظه و در زیر سوالات خردکننده وکیل مدافع ایستادگی می­‌کند تا عدالت اجرا شود. در بدترین لحظات در دادگاه سارا (با بازی زیبای جودی فاستر) که از درون در حال متلاشی شدن است، اما برای رسیدن به عدالت مقاومت می­‌کند و تنها یک قطره اشک می‌­ریزد، فقط یک قطره.

پ.ن : با این‌که جودی فاستر در فیلم نقش زن مورد تجاوز را بازی می­‌کرد، اما این کلی مک­‌گیلیس (Kelly McGillis) بازیگر نقش کاترین مورفی بود که در دنیای واقعی و 6 سال قبل از ساخت فیلم مورد حمله قرار گرفته بود.

1

 نقد از راجر ایبرت

نقد در نیویورک تایمز

نقد در واشنگتن پست 

بهزاد طالبی
0 0 رای‌ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
2 نظرات
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback)‌های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه‌ها
زهرا
3 سال قبل

یعنی چی که ” و ماجرای اصلی فیلم را که همان تجاوز است را تا انتهای فیلم از ما مخفی نگاه می­دارد تا ما را تشنه­ دیدن آن کند. ”
کدوم حیوانی تشنه‌ی دیدن تجاوزه؟
حتا در فیلمی مثل بازگشت‌ناپذیر هم که کل تجاوز به نمایش گذاشته میشه هدف تقبیحشه هدف فرونشاندن عطش مخاطبان نیست منتقد محترم!!!
در ادبیات خود تجدیدنظر کنید و اگر واقعا منظورتون همونیه که گفتید نیاز به درمان دارید

مرتضی
پاسخ به  زهرا
3 سال قبل

بله درست میگید شما بانو
منظور اقای طالبی بحث تماشای سکانس و بازی زیبای جودی فاستر بود که اسکار هم گرفت نه تماشای عمل قبیح تجاوز