قدر یک چای وقت بگذارید و با بهزاد طالبی همراه شوید که فیلم متهم را با بازی جودی فاستر، معرفی میکند، فیلمی که به مسئله تجاوز در جامعه آمریکا میپردازد.
در سال 1988در هر 6 دقیقه یک تجاوز به عنف در آمریکا گزارش میشود یعنی حدود 88 هزار نفر در سال که این آمار در سال 2005 به 190 هزار در سال افزایش پیدا کرده است. از هر 6 زن آمریکایی یک نفر تجربهی حمله یا تجاوز را دارد. در آمریکا فقط 5 درصد متجاوزین بیشتر از یک روز در زندان میمانند. از هر چهار قربانی تجاوز در آمریکا یکی مورد تجاوز 2 مرد یا بیشتر قرار میگیرد. متاسفانه در ایران به دلیل آنچه “تشویش اذهان عمومی” مینامند، آماری در زمینه تجاوز به عنف وجود ندارد، هرچند که اگر هم آماری از تجاوزات گزارش شده وجود داشت، بسیار از آمار اصلی تجاوز در ایران به دور خواهد بود به دلیل آنچه در ایران “حفظ آبرو”خوانده میشود. این نوشته یک گزارش مستند در مورد تجاوز به عنف نیست، معرفی فیلمی است که انگشت اتهامش را به سوی فرهنگ و مردم کشورش گرفته و آنها را متهم میکند با بازی درخشان جودی فاستر (Jodie Foster)، فیلم متهم (The Accused, 1988).
سارا توبایاس (Sarah Tobias)، در یک بار عمومی مورد تجاوز سه مرد قرار میگیرد. او به بیمارستان میرود و به پلیس گزارش میدهد. نماینده دادستانی کاترین مورفی (Kathryn Murphy) تعقیب متجاوزین را برعهده میگیرد. او سه مرد خاطی را بازداشت میکند، اما قبل از دادگاه با وکلای آنها معامله میکند و جرم را به تجاوز درجه 2 تقلیل میدهد و برایشان از 2 تا 5 سال زندان تقاضا میکند که بعد از 9 ماه مورد بخشش قرار گیرند. سارا به شدت از این حکم ناراحت میشود و کاترین برای جبران آن تصمیم میگیرد مردانی را که متجاوزین را در حین عمل تشویق میکردند به دادگاه بکشاند و این تازه آغاز ماجراست.
جاناتان کاپلان (Janathan Kaplan) کارگردان فیلم متهم چهرهی شاخصی در هالیوود نیست، او با اینکه کارش را در دهه 70 در سینما آغاز کرد، اما در اواسط دهه نود به تلویزیون رفت و تا به حال هم به کارش در تلویزیون ادامه میدهد. شاید فیلم متهم مهمترین و شاخصترین کار کاپلان در مدیوم سینما باشد که به لطف موضوع پرسر و صدایش و بازی خیرهکننده جودی فاستر به خوبی دیده شد. میتوان از کارهای کاپلان به مزرعه عشق (Love Field, 1992)، دختران بد (Bad Girls, 1994) و سریال ER اشاره کرد.
تام توپار (Tom Topor) فیلمنامه این فیلم را براساس یک داستان واقعی نوشته است که با توجه به سابقه روزنامهنگاری او چیز عجیبی به نظر نمیرسد. داستان به خودی خود بسیار تاثیرگذار است، اما توپار توانسته به خوبی آن را دراماتیزه کند. به طوریکه ما را به عنوان تماشاگر کاملا با فیلم همراه میکند و نباید از کارگردانی خوب کاپلان گذشت که به خوبی تعلیق را در فیلم حفظ کرده است. با اینکه فیلم یک درام دادگاهی است، اما تا نیمه دوم فیلم ما وارد هیچ جلسه دادگاهی نمیشویم و ماجرای اصلی فیلم را که همان تجاوز است را تا انتهای فیلم از ما مخفی نگاه میدارد تا ما را تشنه دیدن آن کند.
اما ستارهی درخشان فیلم و ضربه نهایی آن جودی فاستر است. در بعضی صحنهها از جمله صحنهی شهادت در دادگاه، او چنان بازی میکند که من شک میکنم که شاید او هم در زندگی واقعی مورد حمله قرار گرفته است. بازی فاستر در این فیلم آنچنان چشمگیر بود که اعضای آکادمی نتوانستند آن را ندیده بگیرند. جودی فاستر برای نقشآفرینی در فیلم متهم برنده اسکار نقش اول زن شد. او که از هفت سالگی بر صفحه تلویزیون حضور داشت، پرش بزرگش را در 14 سالگی با ایفای نقش در فیلم راننده تاکسی (Taxi Driver, 1976) انجام داد که همان سال نامزد اسکار شد و اسکار دیگری را برای ایفای نقش کلاریس استارلینگ به همراه آنتونی هاپکینز (Anthony Hopkins) در فیلم سکوت برهها (The Silence of The Lambs, 1994) کسب کرد.
داستان تجاوز به عنف در تمامی جهان یکی داستان است پر آب چشم، شاید یکی از ترسناکترین حقایق در مورد این جنایت این باشد که تعداد زیادی از زنانی که مورد حمله قرار میگیرند هیچگاه شکایت نمیکنند (که این مشکل به دلایل فرهنگی در ایران چندین برابر کشورهای دیگر است). به نظر میرسد که فیلم متهم ساخته شده تا این ترس را از بین ببرد. سارا توبایاس مورد تجاوز قرار میگیرد، اما هیچگاه پا پس نمیکشد و تا آخرین لحظه و در زیر سوالات خردکننده وکیل مدافع ایستادگی میکند تا عدالت اجرا شود. در بدترین لحظات در دادگاه سارا (با بازی زیبای جودی فاستر) که از درون در حال متلاشی شدن است، اما برای رسیدن به عدالت مقاومت میکند و تنها یک قطره اشک میریزد، فقط یک قطره.
پ.ن : با اینکه جودی فاستر در فیلم نقش زن مورد تجاوز را بازی میکرد، اما این کلی مکگیلیس (Kelly McGillis) بازیگر نقش کاترین مورفی بود که در دنیای واقعی و 6 سال قبل از ساخت فیلم مورد حمله قرار گرفته بود.
یعنی چی که ” و ماجرای اصلی فیلم را که همان تجاوز است را تا انتهای فیلم از ما مخفی نگاه میدارد تا ما را تشنه دیدن آن کند. ”
کدوم حیوانی تشنهی دیدن تجاوزه؟
حتا در فیلمی مثل بازگشتناپذیر هم که کل تجاوز به نمایش گذاشته میشه هدف تقبیحشه هدف فرونشاندن عطش مخاطبان نیست منتقد محترم!!!
در ادبیات خود تجدیدنظر کنید و اگر واقعا منظورتون همونیه که گفتید نیاز به درمان دارید
بله درست میگید شما بانو
منظور اقای طالبی بحث تماشای سکانس و بازی زیبای جودی فاستر بود که اسکار هم گرفت نه تماشای عمل قبیح تجاوز