برنارد ماری کولتس، جوان‌مرگ جذاب

۱ دی ۱۳۹۲ | ۱۷:۱۷
زمان مورد نیاز برای مطالعه: 5 دقیقه

معرفی نمایشنامه در خلوت مزارع پنبه

شبگار «در خلوت مزارع پنبه» را معرفی می­‌کند. نمایشنامه‌­ای از برنار ماری کولتس، که توسط تینوش نظم‌جو ترجمه و به همت نشر نی چاپ شده است. نمایشنامه‌­ای که ارزش خواندن دارد، با علی اکبری همراه شوید و این نمایشنامه‌نویس را بشناسید و البته نمایشنامه‌­اش را.

نمایشنامه­‌ای به غایت غافلگیر کننده. داستان کسی که می­‌خرد و کسی که می­‌فروشد. پنهان‌فروش و مشتری. ابهام از نام کاراکترها آغاز می‌شود. نه اسم خاص که بسته به موقعیت‌شان در زمان داستان نام‌گذاری شده‌اند. رابطه یک فروشنده و خریدار جذاب و دراماتیک نیست مگر این‌که چیز دیگری به آن افزوده شود. یعنی یکی قاعده‌ی بازی را به‌هم بزند و قصد دیگری داشته باشد، اما این‌جا مشکل اساسی‌­تر است. هیچ‌کدام نقش خود را نمی‌پذیرند مگر این‌که دیگری پیش قدم شود و آن دیگری پیش قدم نمی‌شود.(مگر نه این است که ما همیشه می‌خواهیم مسئولیت‌هایمان را دیگری بر عهده بگیرد؟)و این حربه‌ایی می‌شود در «در خلوت مزارع پنبه» در دست کولتس که به شیوه مارسل پروست لحظه را گسترش دهد. او زمان را کش می‌­آورد. به جای رشد طولی داستان و گسترش در زمان، آن را در عرض می‌گستراند و زمان را متوقف می­‌کند. نامحتمل­‌ترین برخورد بین یک فروشنده و خریدار را می­‌آفریند و غریب‌­ترین گفتگو را بین آن دو به پیش می‌­برد. اما مخاطب در همان لحظه اول دنیای نمایش را می‌­پذیرد و با پذیرش قواعد اثر نئشگی برخورد با یک شاهکار به او دست می‌­دهد. هر دو کاراکتر لحنی شاعرانه و ذهنی فلسفی دارند، به گونه‌­ای که اگر محتوای کلام آن‌ها نباشد، تشیخص این‌که چه کسی حرف می‌زند، غیر‌ممکن است و این می­‌تواند در جای دیگر یک ضعف باشد که مهارت کولتس آن را تبدیل به یک ویژگی جذاب در «در مزارع پنبه» کرده است. رابطه‌ی یک فروشنده‌ی خرده‌پا و یک مصرف‌کننده در مکانی نامعلوم و عمومی و در تاریکی یادآور فضاهای رئالیستی و ناتورالیستی است اما پیچیدگی ذهن کولتس و نمود آن در جنس رابطه دو کارکتر، اثر را کاری سمبولیک و به قول خودش به «استعاره‌­ای از دنیا »تبدیل کرده است. جایی که همه چیز معامله می­‌شود ولی نه خریدار و نه فروشنده قادر به بیان خواست خود نیستند که اگر بگویند همه چیز از میان می‌­رود؛ که یک جواب آری یا نه همه چیز را پایان می‌­دهد. شاید برای آن دو هم بودن مهم‌تر از چرا بودن، چگونه بودن و با که بودن است.

Bernard-Marie Koltès 12

برنارد ماری کولتس(Bernard-mariekoltes) بی‌شک مهم‌ترین نمایشنامه‌نویس دهه 80 فرانسه و معروف‌ترین آن‌ها بعد از نسل طلایی دهه 50 است. کسی که چه به لحظ محتوای آثار و چه به لحاظ جذاب‌بودن شخصیتش و از جمله مرگش شبیه کاموست. شهرستانی و اهل متز(metz). در 17 سالگی آن‌جا را ترک و اعلام می‌­کند که دیگر به آن‌جا بر‌نخواهد گشت. گویی می‌­خواست کولتس نباشد. شهرستانی نباشد. حاشیه‌ای و درجه دو نباشد. به گفته کلود استرتس(claudestratz)«کولتس خودش را دوست نداشت». کولتس در 1948 به دنیا آمد و وقتی پاتریس شرو (Patrice Chéreau) برای اولین‌بار در 1983 با کارگردانی «نبرد سیاه و سگ ها» (black battles with dogs )او را به تئاتر فرانسه معرفی کرد بیش از ده سال بود که برای تئاتر می‌­نوشت. تقدیر این شاعر ناجی مسلک این نبود که در 80 سالگی روی صندلی فرهنگستان بمیرد. او در سن شکوفایی در اثر بیماری­‌ای از پا در آمد که داغ ننگین رابطه جنسی نامشروع را بر‌خود دارد. دو ویژگی مسیر زندگی او را جذاب می‌کند: چهره بی‌نهایت درخشان (آیا از زیبایی ناعادلانه‌­تر داریم؟) و پایان تراژیک. او در 1989 در اثر ابتلا به ایدز مرد.

پنج اثر و یک ترجمه از او در زمان حیاتش به چاپ رسید: نبرد سیاه و سگ ها، فرار سوار بر اسب خیلی دور در شهر(رمان 1976)، شب درست پیش از جنگل ها(The Night Just Before The Forests(،بارانداز غربQuay west، در خلوت مزارع پنبه(in the solitude of cotton)، روبرتو زوکو(robrtozucco)، تاباتابا(tabataba)،در آمد(مجموعه داستان و مقاله)

از کولتس سه نمایشنامه در ایران به فارسی چاپ شده است. “بازگشت به برهوت” (return to the desert) ترجمه “زیبا خادم حقیقت” توسط نشر افکار و قطره در سال 81. “روز مرگ در داستان هملت” le jour dmeurtresdansi’histoired’hamlet))ترجمه “لیلا ارجمند” توسط نشر بیدگل در سال 1390 و “درخلوت مزارع پنبه” ترجمه تینوش نظم‌جو به همت نشر نی که به چاپ دوم هم رسیده است در سال 1388. هم‌چنین مترجم با همتی در سوئد به نام محمود مسعودی تمامی آثار این نویسنده را ترجمه و توسط نشر “سی و دو حرف” منتشر کرده است و به علاوه کتابی هم درباره آثار او منتشر کرده است که امکان دسترسی به آن‌ها به صورت الکترونیکی فراهم است.panbe-29-9-921

وب سایت برنارد ماری کولتس به فرانسه

لینک دو

علی اکبری
0 0 رای‌ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
0 نظرات
بازخورد (Feedback)‌های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه‌ها