مطالعه‌ای دو ماه پیش نشان داد که خوابیدن بیشتر در صبح‌های آخر هفته می‌تواند خطر ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی را افزایش دهد. بنابراین، آیا واقعا باید صبح جمعه هم زود از خواب بیدار شویم؟
آیا خواب بیشتر آخر هفته می‌تواند شما را بکشد؟ این سوالی است که دو ماه پیش Daily Mail پرسید و در “ژورنال پزشکی غددشناسی و متابولیسم ” (JCEM) از مطالعه‌ای سخن گفت که خواب بیشتر در آخر هفته‌ها را به خطر ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی ربط می‌دهد. از آن‌جایی‌که بیشتر ما برنامه خواب‌مان را، بسته به این‌که در یک روز کاری باشیم یا نه، تغییر می‌دهیم، این سوال جالبی است. آیا واقعا صبح‌ها در رختخواب ماندن خیلی خطرناک است؟ محققان می‌گویند که تغییر دادن و به هم ریختن برنامه خواب، منجر به اختلال و خستگی و گیجی روزانه می‌شود. آیا این اصلا مسئله مهمی است؟
تغییری چند ساعته در خواب‌مان، تاثیری دارد مثل وقتی‌که وارد کشوری با ساعت متفاوت می‌شویم. این کار ساعت بدن ما را به هم می‌ریزد و باعث می‌شود در طول روز خواب‌آلود باشیم. هم‌چنین با توجه به تحقیق و آزمایش JCEM روی 447 نفر که برای یک هفته با شتاب‌سنج مچی کنترل شدند، این تغییر مقدار تری‌گلیسرید را افزایش می‌دهد و مقدار کلسترول نوع “خوب” را پایین می‌آورد. هم‌چنین در مطالعه نشان داده شد که افرادی که برنامه خواب‌شان را تغییر دادند بیشتر در معرض اضافه وزن و چاق شدن قرار داشتند. آن‌هایی که ساعت خواب عصرانه داشتند – منظور این است که ساعت بدن‌شان بیشتر این‌گونه است که دیرتر به رختخواب می‌روند و دیرتر هم بیدار می‌شوند – بیشتر در معرض خطر این تغییرات هستند تا آن‌هایی که زودتر به رختخواب رفته و بیدار می‌شوند. بنابراین، آیا باید برای آخر هفته‌ها هم ساعت را کوک کنید؟
راه حل
این مطالعه پیوندی را نشان می‌دهد بین تغییر برنامه خواب و تغییر در برخی نتایج آزمایش خون. ولی نمی‌گوید که هرکس مبتلا به بیماری قلبی یا دیابت شود به این دلیل بوده که صبح‌ها زیاد می‌خوابیده. هم‌چنین رابطه‌ای بین مقدار خواب و نتیجه نشان نمی‌دهد. بنابراین روشن نیست که چقدر تغییر در ساعت خواب می‌تواند منجر به تغییرات دیده شده در آزمایش خون شود. مفهوم اختلال و خستگی روزانه در واقع بیشتر به استرس و نگرانی ما درباره خواب و این‌که چطور کمتر بخوابیم دامن می‌زند.
“جیم هورن“، پروفسور مرکز تحقیقات خواب دانشگاه لافبورو، می‌گوید ما واقعا باید از نگرانی زیاد دست برداریم. نگرانی و اضطراب برای خواب بد است و این‌که ما بطور طبیعی کمبود خواب کافی در طول هفته را با خواب بیشتر در آخر هفته‌ها جبران می‌کنیم، پس نباید این کار را متوقف کنیم.
هورن می‌گوید مطالعات نشان داده که اگر در طول هفته مقدار کمبود خواب‌مان روی هم به 5 ساعت برسد (یک مقدار معمول)، آن‌وقت در روزهای تعطیل فقط با یک ساعت و نیم خواب اضافه‌تر می‌توانیم این کمبود را جبران کنیم. خجالت‌آور است که از یک خواب صبح بترسیم. مطالعات و تحقیقات روی خواب و فاکتورهای خطر ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی باید تلاش کنند که بین خواب کمی که منجر به استرس می‌شود و استرسی که منجر به اختلال در خواب می‌شود، تفاوت بگذارند. استرس کاری می‌تواند هم باعث افزایش فشار خون و هم تغییر در برنامه خواب منظم شود. خواب، آزمایش کوچکی است برای سلامتی یک فرد. وقتی‌که به اندازه کافی نخوابید، مهم‌ترین اتفاقی که میفتد این است که احساس خواب‌آلودگی و خستگی می‌کنید که این خیلی بیشتر از بالا رفتن مقدار تری‌گلیسرید برای سلامتی خطرناک است.
