اگر هنوز شک دارید دلفین رقیب هوشی انسان است؛ شک را کنار بگذارید. تحقیقات جدید نشان می‌دهد که این پستاندار دریایی می‌تواند سوت‌های مخصوص جفت خود را حتی تا 20 سال بعد از جدایی به یاد داشته باشد! هیچ گونه‌ی دیگری از موجودات زنده، چنین حافظه‌ی اجتماعی طولانی مدتی را از خود نشان نداده است.
دلفینِ دماغ بطری هم توانایی تولید سوت عادی و هم سوت نشانه را دارد. هر دلفین سوت منحصر به فردی به خود اختصاص می‌دهد که مانند نام عمل می‌کند. بنابراین، هنگامی که یک دلفین می‌خواهد با گروه دیگری از دلفین‌ها ارتباط برقرار کند از سوت نشانه‌ی خود به عنوان ابزاری برای اعلام هویت استفاده می‌کند. تحقیقات اخیر هم‌چنین نشان داده است که دلفین‌های دماغ بطری یکدیگر را با سوت نشانه‌ی خود مثل انسان‌ها صدا می‌زنند.
دلفین‌های دماغ بطری در یک سیستم اجتماعی پیچیده که در آن گروه به طور مداوم منحل و از نو ساخته می‌شود؛ زندگی می‌کنند. پس توانایی به یادآوردن سوت نشانه‌ی یکدیگر برای مدت زمان طولانی امتیاز بزرگی است. اما حافظه دلفین‌ها تا امروز خیلی هم مرکز توجه تحقیقات نبوده است.
جیسون براک، زیست‌شناسی از دانشگاه شیکاگو می‌گوید:«حافظه بلند مدت دلفین را به سختی می‌توان مطالعه کرد، بیشتر ما به شواهد روایتی از حافظه بلند مدت دلفین، مانند این‌که آن‌ها چگونه می‌توانند کارهایی را که آموزش دیده‌اند برای چندین سال به یاد داشته باشند، بسنده می‌کنیم.»
موضوع مورد علاقه‌ی براک «حافظه‌ی اجتماعی است.» بر خلاف حافظه‌ی معنایی و حافظه دوره‌ای که به ترتیب شامل به خاطر سپردن حقایق و وقایع هستند، حافظه‌ی اجتماعی با به خاطر سپردن افراد دیگر سر و کار دارد. «ممکن است حافظه‌ی اجتماعی واقعا نقش مهمی ایفا کند، اما به دلیل آن‌که این امر زیاد مورد بررسی قرار نگرفته، ابعاد اهمیتش هم‌چنان بر ما پوشیده است.» براک در مصاحبه‌ای با io9(آی اُ ناین) گفت:«ما هم‌چنین چگونگی ارتباط حافظه‌ی اجتماعی را با حافظه‌ی دوره‌ای و اشکال دیگر حافظه نمی‌دانیم.»
برای مطالعه‌ی حافظه‌ی اجتماعی دلفین دماغ بطری، براک 43 عدد دلفین را از شش مکان مختلف بررسی کرد؛ از جمله باغ وحش بروکفیلد در نزدیکی شیکاگو، باغ وحش مینه سوتا و دریای والت دیزنی. دلفین‌ها همه بخشی از یک برنامه‌ی اصلاح نژادی هستند که در آن حیوانات بین موسسات تبادل می‌شوند و این امر اجازه می‌دهد تا دلفین‌ها در طول زمان با تعداد بیشتری از هم‌نوعان خود آشنا شوند.
برای شروع، براک سوت‌های نشانه‌ی همه دلفین‌های تحت پوشش برنامه‌ی اصلاح‌نژادی را ضبط کرد و صدای سوت 20 دلفین دیگر را به آن اضافه کرد. برای آزمایش، او سعی کرد تا دلفین‌ها را به سوت‌های نشانه‌ی ناآشنا عادت دهد، به این صورت که صدای سوت‌ها از طریق یک بلندگو در زیر آب پخش می‌شد تا این که دلفین‌ها خسته شدند و دیگر توجه نکردند.
او سپس سوت‌های نشانه‌ی دلفین‌هایی که قبلا با هم می‌زیستند را پخش کرد (موسسات گوناگون صدای سوت‌های دلفین‌های هم‌زیست را با ذکر مدتی که با هم زندگی کرده‌اند، ذخیره کرده بودند). درپاسخ؛ او سوت‌هایی از دوستان قدیمی دلفینی که صدایش پخش می‌شد شنید، دلفین‌ها اغلب به سرعت نزدیک بلندگو می‌آمدند، به آن نگاه می‌کردند، در اطرافش شنا می‌کردند و حتی نزدیک بلندگو سوت می‌زدند. سپس براک برای تست این‌که دلفین‌ها واقعا سوت یکدیگر را می‌شناسند یا نه، سوت ضبط شده‌ی یک دلفین ناآشنا را که از نظر سن و جنس مثل هم زیستان قدیمی آن‌ها بود پخش کرد.
براک آزمایشش را به این شکل توصیف می‌کند که تصور کنید در خیابان راه می‌روید ناگهان تصویر سه بعدی کسی که می‌شناسید توسط یک پروژکتور جلوی شما به نمایش گذاشته شود، چه اتفاقی میفتد؟ او می‌گوید:«دلفین‌ها حیواناتی وابسته به شنوایی هستند و صداها را درک می‌کنند. ممکن است لزوما باور نکنند دلفینی که صدایش را شنیده‌اند آن‌جا حضور دارد؛ اما می‌توانند او را به خاطر بیاورند.»
به طور کلی، براک دریافت که دلفین‌ها بدون توجه به مدت زمانی که از هم جدا بوده‌اند، توجه‌شان به سوت نشانه دوستان قدیمی بسیار بیشتر است تا به سوت دلفین‌های ناآشنا. در یک مورد، دو دلفین به نام‌های الیوت و بیلی، به مدت بیست سال از هم جدا شده بودند؛ اما الیوت فوراا سوت بیلی را که به وسیله‌ی بلندگو پخش شد؛ شناخت. در طبیعت، دلفین دماغ بطری به طور متوسط 20 سال عمر می‌کند(هرچند برخی از آن‌ها برای نزدیک به نیم قرن زنده مانده‌اند)؛ این نشان می‌دهد که این پستانداران دریایی از حافظه‌ی اجتماعی مادام العمر برخوردارند.
اما این نوع از حافظه‌ی بلند مدت فقط در انحصار دلفین و انسان نیست. بلکه می‌تواند در هرگونه از موجودات زنده که در جامعه‌ای پیچیده زندگی می‌کنند دیده شود. براک می‌گوید:«هر زمان که با یک سیستم اجتماعی پیچیده مواجه شدید؛ بدانید گزینه‌ی خوبی برای مطالعه روی حافظه‌ی بلند مدت اجتماعی در دست دارید.» برای مثال، شنیده شده فیل‌هایی که در یک جامعه زندگی می‌کنند می‌توانند قوم و خویش خود را برای چندین دهه به یاد داشته باشند. یکی از پروژه‌های تحقیقاتی بعدی براک، تست حافظه‌ی اجتماعی بلند مدت شامپانزه‌ها خواهد بود. او هم‌چنین علاقه دارد مطمئن شود که شنیدن سوت‌های نشانه، تصاویر ذهنی دلفین‌های دیگر را در مغز دلفین شنونده تداعی می‌کند.
به هر صورت، این مطالعه نشان دهنده‌ی ارتباط مستقیم بین اجتماع‌گرایی و شناخت است. براک می‌گوید:«دانشمندان اغلب شناخت پیشرفته را از نقطه نظر هوش وابسته به عقاید سیاسی مورد بررسی قرار می‌دهند.» در اصل، این مفهوم به این معنی است که فریب، دروغ و حیله‌گری از هوش تکامل یافته نشأت می‌گیرد. اما براک می‌گوید به نظر نمی‌رسد این خصایص رفتاری در فیل‌ها و دیگر حیوانات هوشمند وجود داشته باشد. در عوض، ممکن است ما قابلیت شناخت پیشرفته‌مان را مدیون سیستم پیچیده‌ی زندگی‌مان باشیم. براک می‌گوید:«این امکان وجود دارد که نظام اجتماعی ما به عنوان انسان، امکان تسهیل نیاز به یاد آوردن چیزها را در درازمدت برای ما فراهم کرده باشد و همین دیدگاه می‌تواند سیر تکامل شناختی ما را توضیح دهد.»
