آیا می دانید، بدن شما جوان تر از خودتان است؟ ـ بخش اول
شاید به نظرتان عجیب باشد، ولی این مطلب را در دو قسمت در شبگار بخوانید تا کشف کنید که واقعا بدنِ شما از سنِ خودتان جوانتر است! شاید حتی سنِ بخشهایی از بدن با بخشهایِ دیگر متفاوت باشند
یک جرعه آب فقط تشنگی شما را فرو نمینشاند، بلکه در واقع بخشی از وجود شما میشود. آبی که از گلوی شما پایین میرود طی چند دقیقه بخش بزرگی میشود از مایع مهم و حیاتی که در جسم و رگهای شما جریان دارد. قسمت زیادی از خون شما را آب شیر تشکیل میدهد به اضافه سلولها، نمکها و مولکولهای ارگانیکی که در آن شناورند. دهان شما دروازه ای است که آب به راحتی از آن وارد بدن شما میشود، اما شما همانند مخزنی هستید که نشتی دارد و چکه می کند.
یک مطالعه چاپ شده در ژورنال بریتانیایی داروهای ورزشی، در مورد آزمایشی که روی چند نفر انجام شده گزارش میدهد و می گوید که هر فرد در طول روز حدود هفت پیمانه از آب بدنش را از دست میدهد. چهار پیمانه به هنگام ادرار و دو یا سه پیمانه به واسطهی عرق کردن و رطوبت موجود در تنفس. البته ورزش زیاد میتواند مقدار آبی را که از دست میرود (به جز ادرار) به یک یا دو پیمانه کاهش دهد.
اما آب چه نقشی در بندتان بازی میکند؟!
موهای بلند و زیبا
حال بیایید راجع به موهایتان صحبت کنیم. موهای شما شبیه دوشی از پروتئین مرده است که خیلی آهسته و بصورت اسلوموشن از منافذ سرتان بیرون میپاشد. موهای شما هر ماه حدود نیم اینچ رشد می کند. یعنی حدود شش اینچ در سال. هر تار مو رشته در هم پیچیده ای است از کربن، اتمهای اکسیژن، دو برابر آنها هیدروژن، همراه با نیتروژن و مقداری سولفور. اتمهای ریشه مو از غذا و نوشیدنیهایی که شما در چند روز اخیر خورده اید ساخته میشوند.
ناخنهای دست شما سرشار از کراتین هستند و هر ماه به طور متوسط حدود سه تا چهار میلیمتر از نوک انگشتانتان رشد می کنند. سرعت رشد ناخنهای پای شما نصف ناخنهای دستتان است. وقتی ناخنهایتان را کوتاه می کنید از کناره های برجسته خود اتم آزاد میکنند. در واقع شما هر روز میلیونها پوسته و خرده خیلی کوچک میکروسکوپی را دور می ریزید.
حال فرض کنید که می توانستید فیلم ویدیویی رشد مو، ناخن و پوست خود را با سرعت جلو بزنید. وقتی جنگلی از پروتئین را که از نواحی مودار شما میریزد و پوسته های فر خورده کراتین را که از سر انگشتان پا و دستتان میریزد، با سرعت زیاد ببینید، اینطور به نظر میرسد که دارید دود می کنید و انبوهی از گرد و غبار از جسمتان بلند میشود. حتا در دیدن این صحنه با سرعت معمولی هم باز تعداد فراوانی اتم است که از دست میرود. حال آنکه اگر میخواهید برای مدت طولانی تری جوان و تازه بمانید همین مقدار اتم باید جایگزین شوند.
در واقع شما یک سرچشمه متحرک بخار آب کربن دار، مایعات و پروتئین هستید. اینها پشت سر شما ردی به جا می گذارند. یک مه نامرئی از ذرات بخار بازدم و پوسته ها و تراشه هایی که سرانجام به شکل کپه هایی از خاک زیر تختتان تلنبار می شوند.
خلاصه ای از اجزای شما
بدن شما اکنون خیلی کاملتر از زمانی است که در رحم مادرتان بودید. همین نکته نشان میدهد که بخش وسیعی از بدن شما از خود شما جوان تر است و عمر کمتری دارد. اگر بتوانید خودتان را به شکل یک کلکسیون سلول بی دوام تصور کنید آنگاه مفهوم «طبیعت ناپایدار» بدن شما برایتان واضح تر میشود.
تحقیقی از محقق ایتالیای «اوا بیانکانی» و همکارانش به تازگی نشان داده است که در بدن هر فرد بزرگسال به طور میانگین حدود سی و هفت تریلیون سلول وجود دارد. این سلولها به طرز وسیعی در شکل و اندازه متفاوتند، با میزان ضخامتی از هشت میکرون برای یک سلول خون قرمز، حدود بیست و دو میکرون برای یک سلول کبد، تا یکصد میکرون برای یک سلول تخمک بالغ.
یک راهِ تخمین زدن میزان و سرعت دگرگونی سلولهای انسان اندازهگیریِ مقدار کربن موجود در آنهاست. در طول جنگ سرد، آزمایشهای جوی سلاحهای هسته ای باعث شد اتمهای نیتروژن به کربن 14 رادیو اکتیو تبدیل شوند. ماده ای که امروزه همچنان هوا و آبهای اقیانوسها را آلوده میکند. به تدریج دی اکسید کربن وارد گیاهان شد و اتمهای ناپایدار کربن راهی به زنجیره غذایی یافتند و در بدن هر فردی روی کره زمین خانه کردند. حتا شما.
در سال 1963 وقتی آزمایشات هوایی ممنوع شد، تجمع رادیو کربن کاهش پیدا کرد و مواد ارگانیک حاوی کربن زیاد در رسوب کف اقیانوسها دفن شدند. این تحول بزرگ دقیقا در بدن و سلامت انسانها منعکس شد. اگر جریان آلودگیهای هسته ای یک نقطه روشن داشته باشد، همین کاهش مقدار کربن است که عمر سلولهای بدن ما را تعیین می کرد.
«اولف برگمان» زیست شناس سلولی در انستیتو کارولینسکای استوکهولم ، جدیدا مقاله ای علمی تالیف کرده و در آن از این تکنیک استفاده کرده است تا رشد سلولهای جدید در ماهیچهی قلب را بررسی کند. آنچه او به دست آورد اختلاف طولانی مدت قدیمی را بین متخصصان حل کرد. اختلاف بین کسانی که اعتقاد داشتند قلب چهار بار در طول عمر خودش را تجدید میکند و آنها که باور داشتند ما با همان قلبی میمیریم که با آن به دنیا آمده ایم.
با اندازه گیری رادیو کربن سلولهای کاردیومیوسیتی که ماهیچه قلب از آن ساخته می شود، تیم برگمان کشف کردند که بافتهای قلبی افراد جوانی که همه عمر خود را در میان مخازن کربن آلوده گذرانده بودند بسیار رادیواکتیوی تر از افراد پیرتری بود که قبل از شروع آزمایشات هسته ای متولد شده بودند.
این تحقیق و کشفیات مشابه نشان میدهد که شما در طول زندگیتان به ساختن بافتهای جدید قلبی ادامه میدهید و هرچه سن شما بالاتر برود بدنتان به میزان متفاوتی اینکار را انجام میدهد. با توجه به محاسبات برگمان شما تا سن بیست سالگی حدودا سالی یک در صد و تا سن هفتاد و پنج سالگی بخش وسیع تری از سلولهای ماهیچه قلب را دور ریخته و جایگزین می کنید.
مطالعات رادیو کربنی مشابه می گویند میزان جایگزینی متوسط بیشتر سلولها در بدن شما هفت تا ده سال است، اما برخی از سلولها بیرون از این طبقه بندی قرار می گیرند. مثلا قلب شما که پر از بافتهای متصل به هم، رگهای خونی و ساختارهای دیگر است خیلی بیشتر جایگزین میشود. میانگین هیجده در صدی دگرگونی سالانه این اجزا نشان میدهد که بخش بزرگی از قلب شما کمتر از پنج سال سن دارد!
در مقاله تکمیلی جدیدی، برگمان و زیست شناس دیگری به نام “ژوناس فریزن” گزارش کردند که سلولهای اعصاب بویایی و سلولهای بخش حافظه در مغز انسان نیز به طور مداوم بازسازی و تجدید می شوند. این به این معنی است که وقتی بویی (از بوی دود گرفته تا بوی عطر) خاطره ای را در ذهن شما زنده می کند، رشته های عصبی که آن کدهای حسی را رمزگشایی میکردند شاید دیگر با شما نباشند! و حافظهی شما اکنون با سلولهای جدیدی محافظت میشود که هرگز آن خاطره را تجربه نکرده اند!
خیلی از سلولهای مغز شما به زمان طفولیت شما بر میگردند اما این مطالعات نشان میدهد که تعدادی رشته عصبی جدید نیز می توانند در پوسته مغزی شما ظاهر شوند و کارشان هم ثبت تجربیات جدید شما بصورت روزانه است.
سپاس از محتوا، نگارش و انتقال دانش.