روستای زیبای ابیانه، در ۴۰ کیلومتری شمال غربی نطنز در استان اصفهان
یکی از چسبندهترین سفرهای یک روزه را برای ابیانه برنامهریزی نکنید! چراکه به نظرم فقط یک روز تمام باید وقت گذاشت و در کوچه پس کوچههای ابیانه چرخ زد. خیلی حسرت میخورم که چرا آن روز به جای اینکه از در و دیوار و دوستانم عکس گرفتم بیشتر در کوچههایش قدم نزدم.
من در بهار به ابیانه سفر کردم. بهتر از آن نمیشد! همهجا سبز و هوا عالی. انگار همه چیز حتی در و دیوارهای ابیانه خوشحال بودند. همین لحظه که از آن سخن میگویم ذوق میکنم! اگر بسیار احساساتی هستید حتما به ابیانه سفر کنید. به نظرم آدم میتواند در این روستا شاعر شود! خانههای کاهگلی، در و پنجرههای چوبی و ایوانهای دنج و زیبا دل آدم را میبرد!
دیگر نمیدانم چگونه حسم را بگویم تا شما را بیشتر ازین جذب ابیانه کنم. فکر میکنم در این چند سال اخیر کمتر کسی باشد که نام ابیانه را نشنیده باشد. چرا که تبلیغات آن بسیار زیاد بوده و به سرعت نام این روستا مشهور شده است. الحق که واقعا برازنده این شهرت است. اکثر روستاییان پیرمردان و پیرزنانی هستند که با گویش خاص خودشان و لباسهای محلی مدام در حال گذر هستند تا بیشتر تبلیغی باشند برای روستایشان و توریستها.
به پلاکاردی که در دهیاری این روستا نصب بود گوش نمیدهم و چندین عکس از زنان روستا میگیرم و یکی از زنان به شوخی میگوید: عکس بگیر ولی شوهرم مرا طلاق میدهد! خود زنان مشکلی با عکاسی نداشتند ولی خب همیشه کاسهای هست که داغتر از آش است! داغی کاسه به حدی است که میترسم عکس زنان روستا را در این سایت به نمایش بگذارم!
چیزی که در این روستا کمی مرا اذیت میکرد اصرار زنان روستا برای خرید از آنان بود. زنانی که چه در دکانهای کوچک و چه در کوچهها مشغول فروش دست ساختههای خود یا محصولات باغات خود بودند. شاید به چشم من خوش نیامد. ولی به هرحال سکوت و لذتی را که در قدم زدن در کوچههای روستا داشتم خدشهدار میکرد.
لباسهای محلی که در این دکانها عرضه میشد بد کیفیت و بد دوخت بود. به نظرم فقط محض خالی نبودن عریضه دکانها را با آن پر کرده بودند. لباسهایی هم به شما کرایه داده میشود که با آن در روستا بچرخید و عکسی به یادگار بگیرید. بسیاری دیگر از مغازهها بدلیجات بُنجُل میفروختند که همه جا پیدا میشود. ولی بعضی دیگر عتیقهجاتی داشتند که کمتر جایی دیده میشود. انگشترها و دستبندهای قدیمی. اسباب خانه و … که برای توریستی که وارد ابیانه میشود جذاب است.
به ایوانها و درها و پنجرهها خوب نگاه کنید. این پیغامی بود که خواهرم در سفر به ابیانه به من گفت. من هم آن را به شما میگویم. ببینید که پوپ، ایرانشناس معروف آمریکایی، به درستی گفته است که ایرانیها فضای خالی از تزئین باقی نمیگذارند. در ابیانه در و دیوار و پنجرهها همگی تزئین شدهاند. پنجرههای مشبکش بسیار زیبایند. پس اصلا گذرا از کوچهها و خانهها نگذرید.
از وضعیت خانههای این روستا که به توریستها اجاره داده میشود آگاهی ندارم. چراکه سفر ما یک روزه بود. ولی شنیدم که خانههایی هست که روستاییان در اختیار توریستها قرار دهند. جای شما خالی در یکی از رستورانهای سنتی ابیانه غذای محلی خوردیم و بسیار نیز خوشمزه و به یادماندنی بود.
کمی راجع به این روستا بخوانیم:
روستای اَبیانه در ۴۰ کیلومتری شمال غربی نطنز در استان اصفهان، در دامنه کوه کرکس است.
به دلایل معماری بومی و بناهای تاریخی پرتنوعی که در این روستا دیده میشود از روستاهای استثنایی ایران به حساب میآید. همچنین خوشمنظره و خوش آب و هواست. جالب است بدانید این روستا در سال ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۰۸۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
در زبان محلی به ابیانه ویونا (Viuna) میگویند. وی(Vi) بهمعنای بید و ویانه(Viyane) بهمعنای بیدستان است (ابیانه در گذشته بیدستان بوده است). در طول زمان ویونا به ابیانه تبدیل شده است.
گویا قدمت زمانی ابیانه دقیقا معلوم نیست. ولی قدمت هزار و پانصد ساله را برای آن تخمین میزنند. آثار و بناهای تاریخی که در ابیانه وجود دارد مربوط به دورههای ساسانی، سلجوقی، صفوی و قاجار است.
نمای خارجی دیوارهای خانههای ابیانه با خاک سرخی که معدن آن در مجاورت روستاست پوشیده شده است.
گفته میشود مردم ابیانه به دلیل دور بودن روستایشان از مراکز پرجمعیت و کوهستانی بودن منطقه در سکوت و تنهایی زندگی میکردند و در نتیجه بسیاری از آداب و رسوم سنتیشان و همچنین زبان و لهجه قدیمی خود را نگاه داشتهاند. امروزه تعداد کمی از واژههای اصیل پهلوی در گویش آنان شنیده میشود. از صحبتهای دو خانم روستا با یکدیگر فیلمی گرفتم تا گویش عجیبشان را به خاطر داشته باشم.
لازم است بگویم که ابیانه آثار تاریخی فراوان دارد که ما متاسفانه نتوانستیم در سفر یک روزه به آنها سر بزنیم. البته ما به قدری محو روستا بودیم که نمیدانستیم این همه آثار تاریخی را در خود جای داده است. چندی از آثارش را صرفا معرفی میکنم ولی چون آنها را ندیدهام شرحی از آنها نمیگویم.
قدیمیترین اثر تاریخی ابیانه آتشکده آن است.
مسجد جامع ابیانه نیز از مهمترین بنای این روستاست. قدیمیترین اثر تاریخی این مسجد منبر چوبی منبتکاری است که در سال 466 هجری قمری ساخته شده است.
مسجد قدیمی دیگر ابیانه، مسجد پرزله است که روی لنگه در شرقی آن، سال 701 هجری قمری نوشته شده است که مربوط به دوره ایلخانان است.
مسجد تاریخی دیگر ابیانه مسجد حاجتگاه است. بر در ورودی شبستان آن، تاریخ 952 هجری قمری مشاهده میشود.
ابیانه چند زیارتگاه نیز دارد به نام های: زیارتگاه هینزا، زیارتگاه شاهزاده یحیی (ع) و شاهزاده عیسی (ع)
ابیانه سه قلعه تاریخی نیز دارد.
اگر به این روستا سفر کردید سر زدن به این مکان ها را از دست ندهید.
با سلام
سپاس از اطلاعات مفید و معرفی خوب شما.
سالم باشید و در سفر…
بسیار متن خوبی، این متن رو توی سایتمون به انگلیسی هم بازنشر دادیم بخشهاییشو.