اتوبوس‌ بی آر تی ؛ قاتل جان یا قاتق نان

۸ آذر ۱۳۹۲ | ۱۷:۵۳
زمان مورد نیاز برای مطالعه: 9 دقیقه

چند هفته‌­ای است که برخی دوستان در فضای مجازی هجمه­‌هایی را نسبت به راننده‌­های خطوط بی.آر.تی (B.R.T) یا خطوط اتوبوسرانی تندرو (Bus Rapid Transit) به راه انداخته‌­اند. شروع این حمله‌های نوشتاری دقیقا معلوم نیست، اما حدس می­‌زنیم که از تصادف زن جوانی در ساعت هفت شب روز 13 آبان امسال با اتوبوس بی.آر.تی خط تجریش-راه‌­آهن در خیابان ولیعصر و این مقاله‌­ی سایت تابناک شروع شد و تب آن به سرعت در فضای مجازی بالا گرفت. ناگهان تعداد زیادی از کاربران فضای مجازی به یاد تصادف یکی از عزیزان‌شان با این اتوبوس­‌ها افتادند. طبق روال همیشگی صفحات اجتماعی، کاربران برای نشان دادن حداکثر انسانیت خود شروع به اشتراک­‌گذاری این متون کردند. اصل حرف دوستان (البته به صورت تلطیف شده) این بود که رانندگان اتوبوس‌­های بی.آر.تی به دلیل داشتن بیمه و سوار کردن مسافر بیشتر‌، خیلی بی‌­احتیاط و باسرعت بالا رانندگی می­‌کنند و در پایان هر مطلب مرثیه‌­ای برای از دست رفتگان حادثه­‌های تصادف با بی.آر.تی.

در شبگار می‌­خواهیم با دقت بیشتری به این مسئله بپردازیم و نمی‌­دونم شما (و یا اون نویسندگان مطالب جنجالی) چند بار سوار اتوبوس‌­های بی.آر.تی شدید، اما چند نکته نه چندان مختصر را یادآوری می­‌کنم و (به سبک مجری محبوبم عادل فردوسی‌­پور) قضاوت را به شما خوانندگان عزیز واگذار می­‌کنم (البته قبلا ما در شبگار مطالب جدی­‌تری را در مورد بررسی حوادث رانندگی نوشته بودیم که می‌توانید آن‌ها را در این‌جا و این‌جا مطالعه کنید) :

نکته اول: راه‌­اندازی خطوط بی.آر.تی یکی از افتخارات دوران صدارت آقای قالیباف بر شهرداری تهران است. نمی­‌دونم دوستان یادشون هست یا همیشه با اتومبیل شخصی یا تاکسی و آژانس این‌ور و اون‌ور می­رن‌، اما یه زمانی بود که یه ساعاتی از شبانه­‌روز سوار شدن به اتوبوس‌­های شرکت واحد به کابوس تبدیل می‌­شد. حالا خیلی گردن­‌کلفت­‌ها و قوی­‌ترها می­‌تونستند سوار شوند، اما رسیدن به مقصد در این ترافیک تهران با خدا بود. اگر از دید دوستانی که دست‌شان به دهن‌شان می­‌رسد به مسئله نگاه کنیم، خطوط بی.آر.تی مسیرهای مزاحمی هستند که فقط بر بار ترافیک اضافه می­‌کنند، اما از دید آن‌ها که باید برای رسیدن به محل کار از جنوبی‌­ترین نقاط شهر به قسمت­‌های شمالی بیایند یا از شرق به غرب و از محدوده­‌ی طرح ترافیک هم عبور کنند، حتی برای کسی که یک پراید اسقاطی دارد، بی.آر.تی (قبل از راه‌­اندازی مترو) یک مائده‌­ی (آسمانی که نه) زمینی محسوب می­‌شد. در پایان این پاراگراف از آقای قالیباف به خاطر اجرای این طرح خوب (که یکی از محسنات بزرگ آن خصوصی بودن آن است) تشکر می‌کنیم.

نکته دوم: برای سوار کردن مسافر بیشتر در خطوط بی.آر.تی نباید سریع رفت، راننده هرچه کندتر حرکت کند، مسافر بیشتری سوار می­‌کند. به یک دلیل خیلی ساده، چون با سریع رفتن به اتوبوس جلویی که فاصله‌­ی کمی با شما داره خواهید رسید و نصیبی از مسافران آن ایستگاه نخواهید برد. شاید تجربه شخصی متفاوتی داشته باشید، ولی کلا مقوله سرعت جهت سوار کردن مسافر فقط در خط تجریش ـ راه آهن معنا دارد .

نکته سوم: در مقالات نوشته شده گفته­‌اند(و بعضیا گفتگوهای شفاهی) که رانندگان به خاطر داشتن بیمه از کشتن عابرین پیاده ابایی ندارد و بعد از هر تصادف به سرعت به سر کار خود بازمی­‌گردند. از شما می‌­پرسم دوست عزیز، تمام رانندگان بی.آر.تی (و یا اون تعدادی که با عابر پیاده­ای تصادف کرده‌­اند) قاتلین مادرزاد هستند و با کشتن انسانی دیگر هیچ مشکلی ندارند؟ بر فرض محال این نکته درست باشد، شما به عنوان صاحب شرکت اتوبوس­رانی آیا حاضر می­‌شوید همچین کسی رو (راننده قاتل) در استخدام خود نگه دارید؟ از این هم بگذریم می‌دانید سیستم قضایی معیوب ما چه بلایی بر سر آن راننده می­‌آورد؟ از این هم بگذریم با برچسب قاتل بر پیشانی چه می­‌کند؟

نکته چهارم: نمی­‌دانم (تعداد دانسته­‌های ما از نویسندگان این مطالب خیلی کمه) این دوستان تا چه حد با خطوط بی.آر.تی آشنایی دارند، اما برای شما که کمتر با این وسیله نقلیه عمومی مسافرت می­‌کنید توضیح می­‌دهم که خطوط بی.آر.تی در شاهراه‌­های شهری تهران به کار گرفته شده است، یعنی در خیابان­‌ها و بزرگراه‌­ها در مسیری مستقیم. شما در هر نقطه از مسیر بی.آر.تی ایستاده باشید (بر طبق اون شعر دوران کودکی که می­‌گفت : اول به چپ نظر کن/بعدش به راست نگاه کن/ اگر ماشین نیومد/ از خیابون گذر کن) تا فاصله‌­ی صد متری(نه، پنجاه متر، نه چهل متر) قادر به تشخیص اتوبوس­‌های عظیم‌الجثه‌­ی بی.آر.تی خواهید بود. در صورتی که اتوبوس با سرعت حرکت می­‌کرد، چند ثانیه تامل بفرمائید تا اتوبوس عبور کند بعد شما به راحتی از عرض خیابان رد شوید، اگر هم اتوبوس آهسته حرکت می­‌کرد، برای رد شدن از عرض مسیر بی.آر.تی شما به 4 تا 10 ثانیه (10 ثانیه برای پیرمرد یا پیرزن­‌های عصا به دست) زمان احتیاج دارید. اتوبوس بی.آر.تی اگر صفر تا صد پورشه را هم داشته باشد از صد متری در 10 ثانیه به شما نخواهد رسید.

نکته پنجم: برخی از دوستان (مثل این مقاله) تقصیر را به گردن پلیس راهنمایی و رانندگی می­‌اندازند. در این‌که پلیس هم مقصر است شکی نیست، اما دیده­‌ام بسیاری دوستان راننده را که بعد از جریمه شدن توسط پلیس از بالا تا پائین مملکت را به توپ فحش بسته­‌اند (البته دور از چشم پلیس) و همه را مقصر می­‌دانند؛ جز خودشان. من و شما می‌­دانیم که تعداد این رانندگان کم نیست، پارک دوبل “همین یه بار”، ورود ممنوع “الان که کسی از روبرو نمی‌آد”، پارک ممنوع “همین الان میام یا بشین تو ماشین تا من بیام” و هزاران نمونه از این دست. قبل از این‌که پلیس بخواهد ما را به زور درست کند باید خودمان، خودمان را درست کنیم.

نکته ششم: براساس آماری که برخی دوستان (مثلا در این مقاله) مثل آمارهای تلویزیون ارائه می­‌دهند، هفته‌­ای دو تصادف در بی.آر.تی اتفاق می‌­افتد. اصلا بر فرض که این آمار درست است، چه تعداد از این تصادفات، تصادف عابرپیاده با اتوبوس است؟ چه تعداد تصادف موتورسیکلت با اتوبوس است؟ (در مورد تصادف موتور با اتوبوس، هیچ حرفی برای زدن ندارم) در مقاله تابناک نوشته‌­اند که اگر در گوگل کلمه بی.آر.تی را سرچ کنید فقط آمار تصادفات می­‌آید (حداقل از آقای رحیم­‌پور ازغدی یاد بگیرید، جوری آمار بدید که نشه در موردش تحقیق کرد) وقتی که در مورد بی.آر.تی در گوگل جستجو می­‌کنیم، در سال جاری فقط دو مورد منجر به فوت وجود دارد و دو تصادف اتوبوس به درخت و اتوبوس به اتوبوس.

نکته هفتم: بدترین تصادف اتوبوس بی.آر.تی در سال گذشته تصادف یک اتوبوس با درخت در خیابان ولیعصر بود که 16 نفر زخمی داد. (خبر را در این‌جا بخوانید) علت تصادف را می‌­دانید؟ پریدن عابر پیاده جلوی اتوبوس. اتوبوس بی.آر.تی با هر سرعتی در حال حرکت باشد، اگر عابر پیاده‌­ای جلوی آن بپرد، راننده دو انتخاب بیشتر ندارد: اول ترمز که برخورد با عابر بستگی به فاصله دارد (براساس واکنش انسانی راننده و سرعت اتوبوس، از زمان دیدن راننده تا ایست کامل چند متری طی خواهد شد) دوم انحراف به چپ یا راست که قطعا زندگی ده‌­ها مسافر اتوبوس را به خطر خواهد انداخت. شاید شما دقت نمی­‌کنید، اما احتمالا دیده‌­اید که مسیرهای بی.آر.تی در ابتدا با بلوک­‌های سیمانی یک‌متری مشخص شده بود. تا به حال از خودتان پرسیده‌­اید که چرا نرده‌­ها هر روز در اطراف مسیر بی.آر.تی بلندتر می­‌شوند.(در همین رابطه به این خبر توجه بفرمائید)

نکته هشتم: ظاهرا دوست عزیزی که با اتوبوس بی.آر.تی تصادف کرده در حال عبور از روی خط عابر پیاده بوده است. حال از شما می‌­پرسم آیا فشار پدال گاز در هنگام رسیدن به خط­‌کشی عابر پیاده فقط مختص رانندگان اتوبوس‌­های بی.آر.تی است؟ یا اکثر رانندگان ایرانی این تصور را از خط عابرپیاده دارند؟ کمی وجدان خودتان را قاضی کنید، اشتباه یک نفر را به جماعتی تعمیم ندهید.

نکته نهم: اصلا بیایید فرض کنیم که رانندگان اتوبوس­های بی.آر.تی هیولاهای تشنه به خونی هستند که به دنبال قربانی مسیرهای اتوبوس­رو را بالا و پائین می­روند. به شما قول می­دهم که فرار از دست این هیولاها کار مشکلی نیست، فقط کافی است هنگام عبور از این مسیر یک بار به چپ و یک بار به راست، نگاه کنیم.

در این‌که در برخی از تصادفات، تعدادی از رانندگان بی.آر.تی مقصر هستند، شکی نیست، در بین آن‌ها هم انسان خوب هست، هم انسان بد، هم انسان بی‌­دقت و هم انسان خسته، مانند تمام گروه­‌های انسانی دیگر، اما نباید اشتباه چند نفر معدود را به گردن کل سیستم بی‌اندازیم و آن‌ها را مانند گرگ­‌های گرسنه‌­ای تصویر کنیم که فقط به پول فکر می­‌کنند و برای جان انسان­‌ها پشیزی ارزش قائل نیستند. شاید مطلب شما را فرزندان و یا وابستگان یکی از این انسان­‌های شریف بخواند و . . .

قبل از این‌که هر انسانی را به محکم‌ه­ای خود ساخته ببریم، کمی فکر کنیم و قبل از دادن فرصت دفاع، حکمی برایشان صادر نکنیم. شما قلم خوبی دارید، در این شکی نیست و می‌­توانید با نوشته­‌های خود جماعتی را تحت تاثیر قرار دهید و قطعا کسی به خاطر این نوع نوشته­‌ها ما و شما را محاکمه نمی­‌کند، اما گاهی وجدانی هم هست، گه‌گاه باید به آن مراجعه کرد.

بهزاد طالبی
0 0 رای‌ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
8 نظرات
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback)‌های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه‌ها
نادر
10 سال قبل

سلام،
با توجه به اینکه مصدومی که منشا این موج نوشتن درباره بی آر تی شده است و همسرش از دوستان عزیز من هستند، شاید قضاوت جهت داری در مورد نوشته شما داشته باشم اما :
نکته اول : اینکه چقدر راه اندازی خطوط بی آر تی “افتخار آمیز” است را گمانم با متخصصان ترافیک و شهرسازان اگر درمیان بگذارید نظر بسیار متفاوتی از شما داشته باشند. خطوط راه اندازی شده در تهران در برخی موارد مثل خط مسیر انقلاب که دقیقا هم مسیر با یک خط مترو است به کل بی معنی اند. در خط ولیعصر هم اصولا هیچیک از استاتداردهای بی آرتی وجود ندارد و به کل این خط مستحق این عنوان نیست. علاوه براین تاثیر این خط بی آر تی در چگونگی استفاده از خیابان ولیعصر فاجعه بار بوده است. خیابانی که یکی از مسیرهای زنده شهر تهران بوده و کسبه اش از پر رونق ترین وظعیت بهره مند بودند، بعد از راه اندازی این مسیر تبدیل به مسیری “تنها جهت عبور” شده است که از زندگی خالی شده.
نکته دوم: همانطور که خود شما هم دقت کرده اید سرعت بیشتر در خط راه آهن به تجریش به نفع راننده است و از قضا این تصادف با سرعت زیاد در همین خط رخ داده است.
نکته سوم : در هر سال در کشور ما چیزی حدود 20000 نفر در تصادفات رانندگی کشته می شوند. این تعداد 3 براب کل تعداد اتوبوسهای شهر تهران است. تعداد 20000 نفری کشتگان نشاندهنده آن است که در هر سال هزاران نفر در موقعیت قاتل بالفطره ای که شما تصویر کرده اید قرار می گیرند و ظاهرا دستگاه قضایی هم با آنها کاری فراتر از پرداخت دیه ) که آن هم توسط بیمه انجام می شود( ندارد.
نکته چهارم : اتوبوس مورد اشاره در این تصادف با سرعت 50 کیلومتر در ساعت در حال حرکت بوده است. (بر اساس اقرار راننده، و اگر توجه کنید که انسانها معمولا تلاش دارند که واقعیت را به نفع خود تغییر بدهند احتمالا سرعت بیش از این هم بوده) این عدد چیزی حوالی 15 متر در ثانیه است. ارتفاع نسبتا بلند نرده های وسط خیابان مانع می شود که عابر از اتوبوس و برعکس دید خوبی داشته باشند در نتیجه دید واقعی فیمابین تنها بعد از اینکه عابر در مسیر اتوبوس قرار می گیرد رخ می دهد. با توجه به اینکه سرعت واکنش انسان چیزی حدود یک ثانیه است، و با توجه به اینکه نه اتوبوس ترمز کرده و نه عابر به عقب برگشته، احتمالا فاصله آنها وقتی که عابر قدم به مسیر بی آرتی ( روی خط عابر) گذاشته چیزی حدود ده متر بوده است.
نکته پنجم: یکی از راههای درست شدن رانندگان از قضا سختگیری پلیس است. رواج جدی بستن کمربند مستقیما به سختگیری پلیس مربوط است. شخصا معتقدم که اگر جریمه پارک دوبل یک میلیون تومان و جریمه عبور ممنوع 5 میلیون تومان باشد، تعداد رخداد این خطاها به صفر میل می کند.
نکته ششم: تلاش من برای پیدا کردن آمار تصادفات در خطوط بی آر تی به نتیجه قابل اعتمادی نرسید. اما، بیمارستانی که این مصدوم به آن منتقل شده گفته که در ماههای اخیر این سومین مورد تصادف اتوبوس با عابر است که به این بیمارستان مراجعه شده. در همین هفته های گذشته یک مورد تصادف دو اتوبوس با 16 مورد زخمی رخ داد. دوستانی که در صدا و سیما کار می کنند می گویند که تصادفات در این ایستگاه (که مورد استفاده کارمندان این سازمان هم هست) انقدر بالاست که این استگاه به نام ایستگاه کشتارگاه بینشان معروف شده. مشخصا در همین ایستگاه ( که ایستگاه نزدیک به منزل پدری من است) هم پدر من و هم همسرم تجربه اینکه اتوبوس با سرعت از بقل گوششان رد شده باشد را دارند. درنبود آمار، برای من همینها کافیست که نسبت به خطرناک بودن بی آر تی حساس باشم.
نکته هفتم:منکر رفتار پرخطر برخی عابران نیستم. اما فراموش نکنید که در این مورد خاص عابر با سرعت عادی قدم زدن بر روی خط عابر در حال عبور بوده و اتوبوس با سرعت غیرمجاز و بدون ملاحظه خط عابر با او برخورد کرده. در نتیجه مثال مورد اشاره شما به هیچوجه در اینجا کارایی ندارد. از سوی دیگر همانطور که بالاتر هم اشاره کردم بلند بودن نرده های میانی باعث می شود که دید متقابل راننده و عابر بخصوص برای عابران کوتاه قد تر مسدود شود.
نکته هشتم: نمی توانم درک کنم که چطور می توانید رفتار این راننده را در عبور با سرعت زیاد از خط عاب پیاده توجیه کنید. گمانم تلاش نافرجام و مغرضانه ای را برای دفاع از بی آرتی با این منطق بکار برده اید.
نکته نهم: پاسخ این بند را هم بالاتر داده ام، در محلی که تصادف رخ داده، بدلیل ارتفاع زیاد نرده ها، و تاریک بودن خیابان، برای عابر امکان دیدن اتوبوس تا زمانی که وارد مسیر اتوبوس شود وجود ندارد و اگر اتوبوس سرعتش زیاد باشد، حادثه بسیار محتمل است.

جمع بندی اگر بکنم: کسانی که با این حادثه اخیر توجهشان به ایمنی در مسیر بی آرتی جلب شده است دشمنی ای با شهرداری و با رانندگان ندارند، خود من تقریبا هرروز از بی آرتی در همین مسیر استفاده می کنم. اما به نظر شما خواسته زیادی است اگر از شهرداری بخواهیم استانداردهای ایمنی را در این مسیر تامین کند و یا از رانندگان بخواهیم قوانین پایه رانندگی از قبیل سرعت مجاز و رعایت حق تقدم عابر پیاده در مسیر خط کشی شده عابر را رعایت کنند؟ خواسته زیادی است اگر انتظار داشته باشیم آمبولانس با 45 دقیقه تاخیر به صحنه نرسد؟ (آن هم در جایی که بدلیل وجود همین مسیر ویژه بی آرتی حرکت آمبولانس تابع ترافیک نیست.)

رشیدی
10 سال قبل

اصولا جایی که مترو هست، BRT مزاحم نالازم و ناکارآمد است. ظرفیت این دو با یکدیگر قابل مقایسه نیست! مصرف انرژی مترو به ازای هر مسافر کمتر از BRT است(حمل و نقل سبزتر و پایدار). مترو با ترافیک سطحی و عابرین و موتورسواران اختلالی ندارد و تصادف در آن بی معنی است. BRT خود بنزین و گازوئیل سوز است و عامل آلودگی! زیر زمین ظرفیت عبوری بالایی هست که نیازی هم به رفع معارض و تنگ کردن راه عبور بزرگراه ها و ایجاد ترافیکهای سنگین ندارد! مترو عابرین را نمی کشد، موتورسوارها را قیچی نمی کند و تصادف شاخ به شاخ در اثر خواب آلودگی راننده ندارد..

تنها دلیل اینکه عمده پروژه های شهری به نفع BRT معلق شده و بخش عمده بودجه به این سمت سوق داده شده، بار تبلیغاتی آن است! چون مترو از مود افتاده و راه اندازی خطوط بیشتر آن برای آقای شهردار ابزار تبلیغاتی کافی به دست نمی دهد. از لحاظ حمل و نقلی تنها راه پایدار حمل و نقل عمومی شهری مترو بوده و هست ولی مدیران بخاطر اهداف سیاسی تبلیغاتی خود راه حل های مسکن وار کوتاه مدت را ترجیح میدهند.

من هم قضاوت را به خوانندگان واگذار میکنم که ظرفیت عبوری، مزایا و معایب BRT و مترو را با یکدیگر مقایسه کنند و قضاوت کنند که شهرداری چرا هر روز بزرگراه ها را تنگ و تنگ تر میکند، “تا کارهایش به چشم بیاید”. از نظر شهرداری خرج کردن پول زیر زمین، دور ریختن آن است چون به اندازه کافی نمود ندارد. حال کار صحیح باشد یا غلط، برایشان مساله تبلیغات ارزشمند تر است.

*رشیدی

نادر
10 سال قبل

در مورد مساله تاثیر ارتفاع نرده بر دید متقابل راننده و عابر باید توجه کنید که در هنگام نگاه با زاویه، نرده ها مانع دید می شوند. مگر آنکه ارتفاع آنها پایینتر از تراز چشم عابر باشند. این یک مساله ساده هندسی است و دلیل اصرار شما را علیه آن درک نمی کنم.
قرار نیست در هنگام عبور از خط عابر پیاده (که طبق قانون راننده باید قبل از آن توقف کامل داشته باشد ) عابر هر از گاهی پشت چیزی پنهان شود و سرک بکشد تا اگر اتوبوسی با دوبرابر سرعت مجاز در ال حرکت نبود عبور کند. شهر است و محل زندگی انستها، میدان جنگ نیست که نیازمند سنگر گرفتن باشد.
آقای رشیدی بحث تناسب مترو و خط ویژه اتوبوس را باز کردند، در تایید آن باید بگویم که ظرفیت حمل و نقل مترو به صورت غیر قابل قیاسی از اتوبوس بیشتر است. هزینه آن هم به همبن تناسب کمتر است. ایمنی اش هم بیشتر است. وقتی در مسیری خط مترو وجود دارد، راه افزایش ظرفیت عبور مسافر افزودن تعداد قطارها و کاهش فاصله زمانی بین آنهاست نه اضافه کردن یک مسیر اتوبوسی موازی آن.
بنده متخصص ترافیک نیستم، ولی به نسبت کم سفر نکرده ام، در هیچیک از سفرهایم در سه قاره مختلف دنیا، ندیده ام که خط اتوبوس موازی و درست بالای سر مترو در همان مسیر وجود داشته باشد. در پاریس، لندن، سیول نیویورک، برلین، و در هر کلانشهر بزرگ دنیا که نگاه کنید، می بینید که مترو وسیله اصلی عبور است و اتوبوس مکمل آن. شخصا هم تعداد بسیر انگشت شماری از مسیرهای بی آر تی را در دیگر شهرهای جهان مشاهده کرده ام، هر کجا که قرار بوده مسیر عبور اختصاصی روی زمین باشد هم بیشتر از تراموا استفاده شده است.

سامان
10 سال قبل

راننده های بی ار تی بدترین راننده ها هستند و واقعا از کشتن ادم هم ابایی ندارند